Tekrarlayan Omuz Çıkığı

Tüm eklemler arasında omuz belki de hareketliliği en yüksek olanıdır. Omuz ekleminin maruz kalabileceği sorunlardan biri eklemin çıkmasıdır. Omuz özellikle dışa ve yana doğru yapılan açma hareketleri sırasında zorlanır ve çıkabilir. Çıkan omuz eklemi, bir ortopedi uzmanı tarafından poliklinik ortamında yapılan manevralarla kolaylıkla yerine konabilir. Ancak buradaki asıl sorun bir kere çıkmış olan omuz ekleminin yeniden çıkmaya teşne olmasıdır. Bu özellikle erken yaş gruplarında söz konusudur. Öyle ki hastanın yaşı ne kadar gençse omuz çıkığının da tekrarlama riski o kadar yüksek olur. Yapılan bazı çalışmalarda 20 yaş altı hastalarda bir kere çıkmış olan omuz ekleminin yeniden çıkma riski yüzde 90’lara kadar ulaşmaktadır. Yaş arttıkça bu risk azalmakta 40 yaş sonrasında yüzde 20’lerin altına inmektedir.

Omuz Çıkığı Tekrarlaması Engellenebilir mi?

Özellikle genç yaş grubunda cerrahi dışı çözümlerle bu riski tamamen ortadan kaldırmak mümkün değil. Ancak omuz eklemi yerine yerleştirildikten sonra alınan önlemler ve kullanılan aparatlar ile risk düşürülebilir. Eklem yeniden yerine sabitlendikten sonra hastanın 2 hafta kadar atel, omuzluk ya da bandaj kullanması önerilir. Bu sürede omuzun hareketsiz, sabit kalması amaçlanır ve stabilizasyonun daha kuvvetli olması sağlanır.

Tekrarlayan Omuz Çıkığı Nedenleri

Omuz çıkmasını bir eklem başının yuvasından basit bir şekilde çıkması olarak düşünmemek gerekir. Bu travmatik olay esnasında çevredeki doku ve bağlarda da yırtılma, hasar, gerilme söz konusu olur. Omuz başı kapsülüne yerleştirildiğinde bu dokular iyileşmez. Çıkığın tekrarlaması buradaki hasarı iyice artırır. Bu senaryoda manevra ile sabitlenen omuz ekleminin eski stabil pozisyonunu yeniden elde etmesi zordur, özellikle de genç hastalarda. Bununla birlikte omuz başının yerleştiği kapsüldeki kemiklerde de bu travma esnasında hasar oluşmuş olabilir. Bu da omuz çıkığının tekrarlamasına yol açabilir.

Tekrarlayan Omuz Çıkığı Tedavisi

Omuz ilk kez çıktığında çevre dokularda da ciddi bir hasar yoksa poliklinik ortamında yapılan müdahale ile basitçe yerine yerleştirilir. Ancak tekrarlayan omuz çıkığı tedavisi daha farklıdır. Burada özellikle birden fazla kez çıkmış bir omuzun her zaman yeniden yerinden çıkma riski vardır. Omuzun bu yerinden çıkma durumu masum bir olgu da değildir. Bu anlarda omuz çevresi tendon ve kaslarda hasar olabilir, eklem zaman içinde kireçlenebilir ve eklemin tamamen işlevini yitirmesine kadar gidebilecek bir senaryo gündeme gelebilir. Bu nedenle tekrarlayan omuz çıkığı cerrahi tedavisi düşünülür. Burada omzun hareket becerisinin yeniden sağlanması, tekrarlayan çıkıkların ortadan kaldırılması ve omzun genel olarak sağlıklı yapısının korunması amaçlanır.

Ameliyat, artroskopik yöntemle yani kapalı olarak yapılır. Genellikle omuz çevresinde açılan 3 küçük delikten (yaklaşık 1 cm’lik) omuza ulaşılır. Burada yırtılmış, hasar görmüş dokular tamir edilir, omuz eklemi stabil hale getirilir.  Ameliyat sonrası yaklaşık bir ay kadar omuzu çok dikkatli kullanmak gerekir. Araç kullanmak, alışveriş yapmak yasaktır. Omuza yük bindirilmemeli ve dairesel hareketlerden kaçınılmalıdır. Bu 1 ayda omuz askısı da kullanılabilir.  Ameliyattan 2 ay sonra omuz büyük ölçüde kullanılabilir. Ancak omuzun aşırı hareketine dayanan, tenis ve basketbol gibi, sporların ne ölçüde yapılabileceği mutlaka ameliyatı yapan cerrah ile konuşulmalıdır. Bu ameliyata rağmen düşük de olsa eklemin yeniden çıkma riskinin olduğu unutulmamalıdır.