Omuzda Kas Yırtılması
Omuzda toplam 7 ana kas bulunur. Bunlar 1 büyük ana kas ve onu destekleyen 4 rotator manşet kası ile birlikte çevredeki 2 yardımcı kas grubudur.
- Ana omuz kası yani deltoid kası omzun dışarıdan görünen ana kasıdır. Bu kas, ön, orta ve arka olarak 3 bölümden oluşur. Bu oldukça güçlü ve sağlam bir kas grubudur. Bu nedenle deltoid kası yırtığı nadir görülür. Kısmi yırtıklar olabilir. Ciddi travmalar sonucu ciddi yırtılmalar da nadiren de olsa görülebilir.
- Rotator manşet kasları ise toplam 4 adettir ve bunlar omuz eklemini sabit tutmaktan sorumludur. Ayrıca omzun denge kabiliyeti ve dönmesini mümkün kılar. Bu haliyle omuzda kas yırtılması dendiğinde ilk akla gelen de rotator manşet kaslarındaki yırtılmalardır. Rotator kaslar, supraspinatus, infraspinatus, teres minör ve subscapularis kaslarından oluşur. Bu kaslar arasında da en sık yırtılan omuz kası supraspinatus kasıdır. Bu kas, kolu yana kaldırma hareketinde aktif rol oynar. Bu haliyle de omuz ekleminde en fazla sürtünmeye maruz kalan kastır. Sürekli ağır kaldırma veya sürekli ağır kilolarla ağırlık antrenmanı yapmaktan etkilenebilir. Ağırlık antrenmanlarında özellikle omuz açma, bench press ve overhead hareketlerde zorlanır.
- Yardımcı omuz çevresi kasları, trapez ve serratus anteriordur. Bunlar omuz hareketlerine destek olur. Bu kaslar da yırtılma çok nadirdir. Daha çok zorlanma ve spazm olur.
Omuzda Kas Yırtılması Neden Olur?
Omuz ekleminin farklı hareket varyasyonlarına sahip olması buradaki kas zorlanmalarının en önemli nedenidir. Omuz doğası gereği her yöne hareket edebilen bir eklemdir. Bu hareketler esnasında özellikle de güçsüz kalmış kaslar zorlanabilir. Bazen de yırtılabilir. Omuz kasındaki yırtılma günlük aktivite sırasında yapılan yanlış bir hareketle olabileceği gibi, ağır antrenman ya da travma nedeniyle de ortaya çıkabilir.
Omuzda Kas Yırtılması Belirtileri
Omuzda ortaya çıkan bir kas yırtığının en önemli iki belirtisi ilgili bölgede oluşan ağrı ve hareket güçlüğüdür. Kişi omzundaki bu yırtık nedeniyle ayakkabı bağlama, diş fırçalama, yemek yeme gibi basit eylemleri dahi yapamayabilir.
Omuz Kas Yırtığı Nedenleri
Omuz kas yırtığı birçok farklı eylemin neticesinde bazen tek bir seferde bazen de bunların birleşimiyle ortaya çıkabilir;
- Yukarıya doğru ağır kaldırmak veya ağır bir eşya taşımak (ağır poşet taşımak, bagajın derininde kalmış ağır bir bavulu çekip almaya çalışmak gibi)
- Halı silkelemek ya da omuzları bu şekilde hareket ettiren farklı hareketleri yapmak
- Aniden gelen baskılar (örneğin köpek gezdirirken köpeğin bir anda hızlıca koşmaya başlaması)
- Isınmadan spor yapmak
- Travmalar (trafik kazaları, yüksekten düşme, çarpışma, sporcu yaralanmaları vd.)
Bu gibi durumlarda omuz kası tabii ki her zaman yırtılmaz. Özellikle de kişi omuz antrenmanı yapıyor ve omuz kaslarını güçlü tutuyorsa, kasların hem gücü hem esnekliği yerindeyse omuz kas yırtığı riski azalır.
Omuzda Kas Yırtılması Tedavisi
Yırtığın şiddetine bağlı olarak tedavi değişir. Kişinin omzunda ağrı ve hareket güçlüğü hissettiği durumların çoğunda yırtık yoktur. Sadece gerilme ya da çok hafif bir yırtık vardır. Burada istirahat ile sorun çoğu zaman kendiliğinden geçer. Basit ilaçlarla da ağrı kontrol edilebilir. Bazen fizik tedavi uygulamaları da düşünülebilir.
Omuz Kas Yırtığı Ameliyatı
Omuz kaslarında ileri derece yırtık olduğunda, yani tam kat yırtık, cerrahi tedavi düşünülür. Bu ameliyatlar günümüzde kapalı olarak yani artroskopik cerrahi ile yapılır. Ameliyat, kasların dikilerek onarılması ve eski sağlam haline getirilmesini içerir. Ameliyat sonrası kişinin en az 1 ay kol askısı kullanması gerekir. Askı çıktıktan sonra ise omuz kasını güçlendirme egzersizleri yapılır. Hastalar genellikle ameliyattan 2 ay sonra omzunu istediği gibi kullanılır hale gelir. Spor müsabakaları içinse ameliyatı yapan cerrahla spora tam dönüş tarihini ayrıca konuşmak gerekir.
Nadiren bazı olgularda, kas dokusu fazlasıyla parçalanmışsa ve tamir mümkün değilse omuz protezi ameliyatı düşünülür.