Dizde Sıvı Birikmesi Ne Demek?
Hastaların dizlerinde şişlik ile fark ettikleri durumdur. Hastalar bu durumu dizde sıvı birikmesi olarak tanımlar. Bu doğru da bir tanımdır. Terminolojide eklem efüzyonu olarak isimlendirilen bu durum eklem içinde fazla sıvı birikmesi durumudur. Çeşitli rahatsızlıkların bir sonucu olarak eklemde fazla sıvı birikebilir. Bu durum vücudun tüm eklemlerinde olabilir. Ancak en sık dizde olur. Bunun bir sonucu olarak da hasta yürümekte güçlük çekebilir, dizinde ağrısı olabilir. Ayrıca diz çevresinde belirgin bir şişlik, kızarıklık ve sıcaklık izlenebilir.
Dizde Neden Sıvı Birikir?
Dizde aşırı sıvı birikmesi eklemde kalıcı hasar bırakabilir. Bu nedenle sorunun detaylıca ele alınıp, nedeninin tespit edilip, tedavisinin planlanması gerekir. Peki, dizde aşırı sıvı birikmesinin nedeni ne olabilir?
- Diz ekleminin aşırı zorlanması, ani hareketi, aşırı ağırlığa maruziyeti veya zaman içinde yıpranması
- Trafik kazası, çarpma, düşme gibi travmalar
- Eklemi tutan enfeksiyon hastalıkları
- Romatolojik hastalıklar
- Metabolik rahatsızlıklar
- Eklemi çevreleyen zarların aşırı sıvı üretimi yani sinovit
- Diz ekleminin mukavetimini kaybetmesi yani instabilitesi, özellikle diz kapağının yana doğru kayması
- Menisküs gibi diz yaralanmalarının uzun süre tedavi edilmeyişi
Dizde Sıvı Birikmesi Zararları
Dizde biriken fazla sıvı kişinin hareketliliğini sekteye uğratabilir, ağrıya yol açabilir. Bu sorunlar geçici olabileceği gibi zaman içinde bu fazla sıvının diz eklemine zarar vermesi neticesinde kalıcı bir hal de alabilir. Eklem kıkırdağı ve/veya diz içindeki diğer yapılar hasar alabilir. Neticede diz ekleminin protez ile değiştirilmesine kadar varabilecek bir süreç söz konusu dahi olabilir.
Dizde Sıvı Birikmesi Nedenleri Tespiti
Dizde neden sıvı biriktiğinin ortaya konması gerekir. Böylece hasta için en uygun tedavi planlanabilir. Bunun için fiziksel muayenenin ardından röntgen ve MR taramasına başvurulur. Bazı hastalardan özellikli MR taramaları da istenebilir. Gerekirse diz içindeki sıvıdan enjeksiyonla numune alınabilir. Bu fazla sıvı da enfeksiyon olup olmadığı kontrol edilir. Dizdeki sıvının ne renk olduğu da önemlidir. Kırmızı renk, diz içindeki yapılarda bir hasar ve bunun neticesinde bir kanama olduğunu düşündürür. Yoğun bir halde sarı renk ise enfeksiyona işaret edebilir. Daha açık renkteki bir sıvı birikmesi ise bağlarda bir zedelenme olduğunu düşündürebilir.
Dizde Sıvı Birikmesi Tedavisi
Tedavide üç ana amaçtan bahsedilebilir; ağrıyı azaltmak, hareketliliği artırmak ve dizde kalıcı bir hasar oluşmasının önüne geçmek. Dizde sıvı birikmesi tedavisinde ilk aşamada hem ağızdan alınan ilaçlardan hem de ekleme sürülen kremlerden yararlanılabilir. Bu şekilde dizde bir iyileşme elde edilemiyorsa enjeksiyonla dizdeki sıvı boşaltılabilir. Ardından bir süre dizi bandaj ile sarmak gerekebilir. Bu dönemde dizde oluşabilecek bir şişliği önlemek için soğuk uygulama yapmakta da fayda vardır. Daha ileri bir uygulama olarak ise artroskopik girişimler değerlendirilebilir. Öte yandan dizdeki bir yaralanmadan dolayı sıvı birikmesi söz konusu ise (örneğin menisküs yırtığı ya da ön çapraz bağ kopması) bunlara yönelik tedavilerle sıvı birikmesi sorunu ortadan kaldırılabilir.